लुम्बिनीमा हिमालय वरिपरि क्षेत्रीय चलचित्र तथा दृश्य–श्रव्य प्रदर्शनी

लुम्बिनी–

२०२५ डिसेम्बर २१ का दिन, २०२५ पहिलो ‘हिमालय वरिपरि क्षेत्रीय चलचित्र तथा दृश्य–श्रव्य प्रदर्शनी’ नेपालस्थित लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयमा समापन भएको छ। ८ दिनसम्म चलेको यस सांस्कृतिक आदान–प्रदान कार्यक्रमले चिनियाँ एनिमेसन चलचित्रलाई सेतु बनाउँदै नेपालका तीन विश्वविद्यालयमा सभ्यताबीच पारस्परिक समझदारीको पुल निर्माण गर्‍यो। लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालयमा सम्पन्न अन्तिम कार्यक्रमले यस प्रदर्शनीलाई न्यानो र गम्भीर अर्थसहित पूर्णविराम दियो।

कार्यक्रमको सुरुवात नै आकर्षक रह्यो। त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा आयोजित उद्घाटन समारोहमा नेपाली चलचित्र क्षेत्रका विशिष्ट व्यक्तित्वहरूको उल्लेखनीय उपस्थिति रह्यो। चर्चित कलाकार तथा फिल्मकर्मी प्रदीप खड्का, कविता नेपाली, प्रदीप शाही, बुद्धि तामाङ, केपी पाठक, विजय बराललगायतले कार्यक्रममा सहभागिता जनाउँदै चीन–नेपाल चलचित्र तथा सांस्कृतिक आदान–प्रदानप्रति समर्थन व्यक्त गरे।

कार्यक्रमको सामग्री पक्षबाट हेर्दा, प्रदर्शनीमा छनोट गरिएका ‘न्यु गड्स: याङ जियान’, ‘ह्वाइट स्नेक: ओरिजिन’ र ‘द लेजेन्ड अफ हेइ २’ जस्ता तीन उत्कृष्ट एनिमेसन चलचित्रहरू तथा AIGC एनिमेसन श्रृंखला ‘योउ शान लिङ’ ले क्लासिक र नवीनताको सन्तुलित संयोजन प्रस्तुत गरे। यी कृतिहरूले एकातर्फ चिनियाँ परम्परागत संस्कृतिको गहिरो आधार देखाए भने अर्कोतर्फ चिनियाँ एनिमेसन उद्योगको प्रविधिगत नवप्रवर्तनलाई उजागर गरे।
‘न्यु गड्स: याङ जियान’ ले पौराणिक कथाको पुनर्व्याख्या गर्‍यो, ‘ह्वाइट स्नेक: ओरिजिन’ ले शास्त्रीय कथालाई नयाँ शैलीमा प्रस्तुत गर्‍यो, र ‘द लेजेन्ड अफ हेइ २’ ले वातावरणीय चेतनाको सन्देश दियो। भौतिक सिमुलेसन, CG 3D, डायनामिक स्टोरीबोर्ड प्रिभिजुअलाइजेसनजस्ता अत्याधुनिक प्रविधिमार्फत यी चलचित्रहरूले परम्परागत संस्कृतिलाई डिजिटल युगमा नयाँ जीवन दिए।
उता, ‘योउ शान लिङ’ ले AIGC पूर्ण–प्रक्रियात्मक निर्माणमार्फत एनिमेसन सिर्जनाको नयाँ बाटो खोज्दै अमूर्त सांस्कृतिक सम्पदा र कृत्रिम बुद्धिमत्तालाई संयोजन गरेको छ, जसले चिनियाँ एनिमेसनको प्रविधिगत अग्रता देखाउँछ। यी कृतिहरू चिनियाँ एनिमेसन उद्योगको विकास उपलब्धिको झलक मात्र होइन, उत्कृष्ट परम्परागत संस्कृतिको आधुनिक र अन्तर्राष्ट्रिय अभिव्यक्तिको जीवन्त उदाहरण पनि हुन्।

आदान–प्रदानको स्वरूपमा, यस प्रदर्शनीले केवल चलचित्र प्रदर्शनमा सीमित नरही “प्रदर्शन + अन्तरक्रिया” को बहुआयामिक मोडेल निर्माण गर्‍यो। चलचित्र प्रदर्शन अघि गरिएको परिचयात्मक व्याख्या र प्रदर्शनपछि गरिएको स्रष्टासँगको प्रत्यक्ष संवादले नेपाली शिक्षक–विद्यार्थीलाई एनिमेसन निर्माणको पर्दापछाडिको कथा बुझ्ने अवसर दियो।
प्रदर्शनी अवधिभर प्रत्यक्ष अनलाइन जडान र स्थलमै साझेदारीमार्फत नेपाली दर्शकहरूले चिनियाँ एनिमेसन उद्योगका प्रतिनिधि तथा स्रष्टासँग गहिरो संवाद गरे। यसमा ‘ह्वाइट स्नेक: ओरिजिन’ का योजनाकार तथा एरिजोना स्टेट युनिभर्सिटीका सहप्राध्यापक एलेक्स मा, ‘योउ शान लिङ’ का निर्माता तथा ‘यु ग्वाङ तोंग छेन’ का सह–संस्थापक तथा CEO चेन फालिङ, सोही परियोजनाकी कार्यकारी निर्माता तथा फिल्म च्यानल हाङ्झोउ बेसकी महाप्रबन्धक केली ह्वाङलगायत सहभागी थिए। साथै wuhu एनिमेसन स्पेसका संस्थापक वाङ सानयाङ र फिल्म निर्माता याङ बिछेनजस्ता उद्योग प्रतिनिधिहरूको सहभागिताले कार्यक्रमलाई अझ व्यावसायिक र अन्तरक्रियात्मक बनायो।

उद्योग तथा सांस्कृतिक दृष्टिले हेर्दा, यस प्रदर्शनीले नेपाली शिक्षक–विद्यार्थीलाई चिनियाँ एनिमेसन उद्योगको प्रवृत्ति र प्रविधिगत अभ्यास प्रत्यक्ष रूपमा बुझ्ने अवसर प्रदान गर्‍यो र हिमालय क्षेत्रीय चलचित्र उद्योगबीच सहकार्यको नयाँ सम्भावना खोल्यो। दुईवटा उच्चस्तरीय विशेषज्ञ व्याख्यान विशेष आकर्षण बने।
पेकिङ विश्वविद्यालयका प्राध्यापक तथा चाङजियाङ स्कलर ली दाओसिनले “AI द्वारा सिर्जित डायनामिक एनिमेसन छोटो नाटकमार्फत हिमालय कथाहरू भन्नु” विषयमा व्याख्यान दिँदै प्रविधि प्रयोग र कथनशैलीको दृष्टिबाट स्थानीय फिल्म स्रष्टालाई उपयोगी मार्गदर्शन दिए। त्यस्तै, बेइजिङ नर्मल विश्वविद्यालयका प्राध्यापक तथा एशियन फिल्म रिसर्च सेन्टरका कार्यकारी निर्देशक झाङ यानले “AI–प्रेरित फिल्म उद्योगको रूपान्तरण र नवप्रवर्तन” विषयमा व्याख्यान दिँदै अत्याधुनिक प्रविधिले विश्व चलचित्र उद्योगमा पारेको प्रभावको विश्लेषण गरे।
नेपाली विश्वविद्यालयका विद्वान र फिल्मकर्मीको सक्रिय सहभागिताले चीन–नेपालबीच फिल्म प्रविधि, जनशक्ति विकास र परियोजना सहकार्यमा व्यावहारिक संवादलाई अघि बढायो, जसले नेपाली चलचित्र उद्योगलाई आफ्नै विशेषता अनुरूप विकास मार्ग खोज्न सहयोग पुर्‍याउँछ। यस प्रदर्शनीले नेपाली दर्शकलाई विविध चलचित्र अनुभव प्रदान गर्दै स्थानीय सांस्कृतिक तथा शैक्षिक गतिविधिलाई थप समृद्ध बनाएको छ।

दृश्य–श्रव्य माध्यमलाई सेतु बनाउँदै सभ्यताको सहअस्तित्व प्रवर्द्धन
२०२५ पहिलो ‘हिमालय वरिपरि क्षेत्रीय चलचित्र तथा दृश्य–श्रव्य प्रदर्शनी’ को समापन चीन–नेपाल सांस्कृतिक आदान–प्रदानको अन्त्य होइन, बरु नयाँ सुरुवात हो। सूचना खण्डित भइरहेको यस युगमा, यस कार्यक्रमले प्रत्यक्ष सहभागिता र सह–सिर्जनामार्फत मानिस–मानिसबीचको एकाग्र र इमानदार सम्बन्ध पुनःस्थापित गर्‍यो, जसको सामाजिक महत्व सांस्कृतिक आदान–प्रदानभन्दा पनि पर छ।
यस गतिविधिले चिनियाँ एनिमेसन चलचित्रलाई चीन र नेपालबीच सांस्कृतिक सेतु बनायो, प्रविधि नवप्रवर्तन र परम्परागत संस्कृतिको संयोजनलाई हिमालय क्षेत्रमा व्यवहारिक रूपमा स्थापित गर्‍यो, चीन–नेपाल कूटनीतिक सम्बन्धको ७० औँ वार्षिकोत्सवमा सांस्कृतिक उपहार अर्पण गर्‍यो र भविष्यमा अझ विविध स्वरूपका अन्तर–सांस्कृतिक आदान–प्रदानका लागि बलियो आधार तयार गर्‍यो।